Жылжымайтын мүлік сатып алу кезінде өзіңізді қалай қорғау керек?

Жылжымайтын мүлікті сатып алмас бұрын, оны сатып алғаннан кейін тосынсыйлардан қорғану үшін оның «тазалығына» көз жеткізу керек.

Ол үшін меншік иесінен келесі құжаттарды сұраңыз: — Жылжымайтын мүлікке тіркелген құқықтар және оның техникалық сипаттамалары туралы анықтама, ол электронды үкімет порталы арқылы беріледі. Бұл анықтама жылжымайтын мүліктің ауыртпалығы жоқ екенін, яғни кепілге, мүлікке тыйым салуға жатпайтынын растайды, соның негізінде меншік иесінің өз мүлкіне билік етуге заңды құқығы бар; — Құқық белгілейтін құжаттар. Мұндай құжаттар:сатып алу-сату, сыйға тарту, жекешелендіру шарты; мұраға құқық туралы куәлік және т. б. болуы мүмкін. — Техникалық жоспар-бұл құжат жоспарда көрсетілген нақты орналасу мен орналасуды салыстыруға мүмкіндік береді: олар сәйкес келуі керек.

Құжаттармен танысқаннан кейін және олар заң талаптарына және сатып алушының талаптарына сәйкес келсе, сіз мәміле жасай аласыз: ол үшін жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату шартын жасап, оған қол қою қажет.

Мәміле жасалғаннан кейін сатушы мен сатып алушы арасында есеп айырысу жүргізіледі. Соманы қолма-қол ақшасыз, банк арқылы аударған дұрыс. Егер мұндай мүмкіндік болмаса, сатушыдан ақша алу туралы қолхат алу керек.

Мәмілені куәландыру, меншік құқығын қазір нотариус тіркейді. Сондықтан ХҚКО-ға (халыққа қызмет атқару орталығы) барудың қажеті жоқ.

Шетел азаматтары Қазақстан Республикасында меншік құқығымен тұрғын үйі (уақытша тұратын шетел азаматтарын қоспағанда) және өзге де мүлкі болуы мүмкін.

Шетел азаматтарына ҚР-да жылжымайтын мүлік сатып алуы үшін, оған шетелдіктің тұруына ықтиярхаты қажет. Алайда, ҚР Жер кодексінде белгіленген шектеулер бар. Мәселен, ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізуге және орман өсіруге арналған жер шетелдіктердің, азаматтығы жоқ адамдардың және шетелдік заңды (мемлекеттік емес) тұлғалардың жеке меншігінде бола алмайды.

ҚР Мемлекеттік шекарасының шекаралық аймағында орналасқан жер учаскелері де шетелдіктерге, азаматтығы жоқ адамдарға, шетелдіктермен некеде тұрған Қазақстан Республикасының азаматтарына меншік құқығымен тиесілі бола алмайды.